Fundusze Europejskie: Mała retencja uchroni przed skutkami żywiołów

Zagrożenie powodzią dotyka zarówno miast, jak i terenów wiejskich, pól uprawnych, łąk i lasów. W przypadku ekstremalnych zjawisk klimatycznych, takich jak ulewy czy gwałtowne roztopy, groźne okazują się np. niewielkie strumienie.

Z drugiej strony zmiany klimatu sprawiają, że te same tereny, które padają ofiarami powodzi, często dotykają susze. Istotą małej retencji jest więc takie gospodarowanie wodą, by w okresie ulew czy roztopów nie pustoszyła okolicznych terenów, a jednocześnie by jej nadmiar można było przechować na okres suszy.

Problem jest tym poważniejszy, że Polska należy obecnie do krajów stosunkowo ubogich w wodę, zarówno gdy mówimy o wodach powierzchniowych w rzekach, jeziorach i zbiornikach wodnych, jak i wodach podziemnych.

Obecny stan rzeczy to skutek zarówno zachodzących zmian klimatu, sprzyjających występowaniu na przemian nawałnic i susz, jak i nie zawsze racjonalnych działań melioracyjnych w rolnictwie i leśnictwie, prowadzonych zwłaszcza w latach powojennych.

Duże zbiorniki retencyjne istniejące w naszym kraju nie stanowią wystarczającej ochrony przed powodziami i suszami.

Działania tego typu na mniejszą skalę (a więc niewielkie zbiorniki i spiętrzenia wód) mogą znacząco poprawić sytuację.

Ważne bezpieczeństwo

W ramach ogłoszonego przez Urząd Marszałkowski konkursu na Poddziałanie 4.1.2 „Mała retencja” można uzyskać wsparcie na inwestycje w obiekty hydrotechniczne, które posłużą temu celowi.

- Trzeba pamiętać, że w ramach Działania 4.1 „Zapobieganie, likwidacja skutków klęsk żywiołowych i awarii środowiskowych” przewidziane są konkursy na projekty w ramach różnych poddziałań, pozwalających na realizację różnych przedsięwzięć służących temu celowi - mówi Hubert Zobel, dyrektor Departamentu Wdrażania Programu Regionalnego UMWW. - Na przykład rozstrzygnięty już konkurs na projekty w ramach Poddziałania 4.1.5 „Wsparcie systemu ratownictwa chemiczno-ekologicznego i służb ratowniczych na wypadek wystąpienia zjawisk katastrofalnych lub poważnych awarii” pozwolił straży pożarnej na skorzystanie z dofinansowania zakupu nowoczesnego sprzętu - dodaje Hubert Zobel.

Inne projekty służące zabezpieczeniu przed ryzykiem klęsk żywiołowych, które w perspektywie finansowej 2014-2020 mogą liczyć na wsparcie, to te mieszczące się między innymi w ramach Poddziałania 4.1.1 „Ochrona obszarów ze średnim ryzykiem powodziowym”, czyli na przykład budowa wałów przeciwpowodziowych. Poprawie bezpieczeństwa będą służyć także projekty w ramach Poddziałania 4.1.4 „Wsparcie systemów oceny ryzyka wystąpienia powodzi i zarządzania tym ryzykiem, wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń”.

Dla kogo dotacje?

W konkursie na projekty związane z małą retencją do podziału jest 80 milionów złotych.

Mogą się o nie starać między innymi jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, w tym państwowe jednostki budżetowe posiadające osobowość prawną, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, a także szkoły wyższe.

Projekty, które mogą liczyć na dofinansowanie, to te przewidujące podpiętrzenia jezior i stawów naturalnych, budowę sztucznych zbiorników wodnych czy podpiętrzeń na rzekach, strumieniach itp. w taki sposób, by mogły one przyjmować więcej wody.

- Wszystkie projekty muszą być realizowane na terenie województwa wielkopolskiego - podkreśla dyrektor Zobel. - Muszą się ponadto wpisywać w zapisy dwóch unijnych dokumentów: „Ramowej dyrektywy wodnej” oraz „Dyrektywy powodziowej”.

Maksymalna wartość dofinansowania to 85 proc. kosztów kwalifikowalnych projektu. Minimalna wartość jego kosztów całkowitych to 500 tysięcy złotych.

Aktualne konkursy
Ogłoszenia o konkursie i jego regulamin można znaleźć na stronie http://www.wrpo.wielkopolskie.pl/nabory

Wnioski w konkursie na projekty w ramach Poddziałania 4.1.2 „Mała retencja” można składać za pośrednictwem Lokalnego Systemu Informatycznego (LSI) od 31 marca do dnia 28 kwietnia, do godziny 15.30. Przygotowanie wniosków w systemie możliwe jest już od momentu ogłoszenia naboru.

W ciągu pięciu dni roboczych od złożenia elektronicznej wersji wniosku należy dostarczyć jego papierową wersję do UMWW w Poznaniu. Osobiście - do Punktu Naboru Wniosków w holu głównym Urzędu, al. Niepodległości 34; od poniedziałku do piątku w godzinach: 7.30 do 15.30 lub wysłać pocztą bądź przesyłką kurierską na adres Departamentu Wdrażania Programu Regionalnego.