Operacje nowotworów jelita w Gnieźnie na wyższym poziomie – wywiad z dr Maciejem Skrzypkiem

Rak jelita grubego jest jednym z najczęstszych nowotworów w świecie zachodnim. Jest trzecim najczęstszym nowotworem złośliwym występującym u mężczyzn, natomiast drugim (po raku piersi) występującym u kobiet. Jak w Polsce prezentuje się kwestia profilaktyki i wykrywania tej choroby?
- Dr Skrzypek: Obecnie, dzięki coraz częściej wykonywanym badaniom profilaktycznym, udaje się wykryć raka jelita grubego na wczesnym etapie jego rozwoju. Jest to nowotwór, który niemal zawsze rozwija się na podłożu zmian łagodnych - polipów, które z powodzeniem można diagnozować i usunąć podczas kolonoskopii i w ten sposób ustrzec się przed rozwojem raka. Niestety w naszym kraju rak jelita grubego jest wciąż rozpoznawany zbyt późno, w uogólnionym stadium zaawansowania, kiedy szanse na wyleczenie są już nikłe. W Polsce realizowany jest program profilaktycznych badań kolonoskopowych. Badanie to jest zalecane u osób po 50 roku życia, zwłaszcza jeżeli w rodzinie występowały przypadki nowotworów. Zachęcam wszystkich do zgłoszenia się na badanie nawet przy braku jakichkolwiek objawów, zwłaszcza że nowotwór w początkowym stadium, w którym szanse na wyleczenie są największe, przebiega zwykle bezobjawowo. To wczesne rozpoznanie jest kluczowe z punktu widzenia szans na wyleczenie - o ile dla wczesnych postaci raka są one ponad 80 - procentowe, dla nowotworu rozpoznanego w stadium uogólnionym szanse na przeżycie 5 lat nie przekraczają 6 procent!

Załóżmy, że pacjent zadbał o badania profilaktyczne i został u niego zdiagnozowany rak jelita grubego. Jak w takim wypadku przebiega leczenie tego nowotworu?
- Podstawą leczenia nowotworów przewodu pokarmowego jest leczenie chirurgiczne. Na jego jakość składa się wiele czynników, a postęp w tej dziedzinie jest bardzo duży. Poza aspektem onkologicznym, czyli wyborem odpowiedniej metody leczenia aby radykalnie usunąć nowotwór, ważne jest też postępowanie okołooperacyjne, którego celem jest zminimalizowanie urazu związanego z zabiegiem chirurgicznym. Operacja wiąże się z ogromnym wysiłkiem dla organizmu, porównywalnym do startu w zawodach sportowych. Dlatego ogromną wagę przywiązujemy do przygotowania pacjenta, czasem nawet kosztem odłożenia operacji w czasie, aby wybrać optymalny moment na jej przeprowadzenie. U pacjentów z rozpoznanym nowotworem jelita grubego zabieg operacyjny może być wykonany zarówno poprzez dotarcie do jamy brzusznej z dużym rozcięciem jej powłok lub alternatywnie, poprzez tzw. dostęp laparoskopowy przez kilka małych nacięć umożliwiających wprowadzenie kamery oraz narzędzi.

Jakie są główne zalety przeprowadzania tego typu operacji metodą laparoskopową?
- Zastosowanie techniki laparoskopowej, czyli minimalnie inwazyjnej jest jednym z elementów minimalizowania urazu operacyjnego. Zabiegi laparoskopowe to przede wszystkim szybsza rekonwalescencja, mniejsze ryzyko powikłań i lepszy efekt kosmetyczny. Metoda ma jednak znacznie więcej zalet: zmniejszone jest odczucie bólu po operacji, pacjenci szybciej wracają do odżywiania doustnego, pobyt w szpitalu jest krótszy. Jednocześnie jest to metoda o potwierdzonym bezpieczeństwie, umożliwiająca równie radykalne usunięcie nowotworu jak stosowane dotychczas metody.

Skoro zastosowanie metody laparoskopowej niesie za sobą tyle znaczących korzyści dla pacjenta, czemu nie jest to standardowe rozwiązanie we wszystkich polskich szpitalach?
- Obecnie w gnieźnieńskim szpitalu przeprowadzamy pełen zakres operacji laparoskopowych jelita grubego niezależnie od lokalizacji nowotworu. Takie podejście wymaga nie tylko odpowiednich umiejętności zespołu, ale również przygotowania technicznego i sprzętowego. Niestety koszty finansowe operacji laparoskopowych są wyższe niż metod klasycznych, a poziom finansowania przez NFZ obu metod jest identyczny. Niestety w Polsce nadal nie liczy się dodatkowych kosztów całego procesu leczenia, oszczędności związanych z szybszym powrotem do zdrowia, mniejszym odsetkiem powikłań, krótszym pobytem szpitalnym. Te argumenty znajdują jednak zrozumienie u dyrekcji gnieźnieńskiego szpitala, która zgadza się ponosić większe koszty poprawy jakości leczenia, podnosząc przy tym prestiż placówki.

Czy na tak samo wysoką jakość leczenia w Gnieźnie mogą liczyć również pacjenci z innymi rodzajami nowotworów?
- Poza wprowadzeniem metod laparoskopowych, gnieźnieński zespół chirurgiczny przeprowadza również wysoko specjalistyczne zabiegi onkologiczne, które dotychczas były wykonywane jedynie w wybranych centrach onkologii, m.in. operacje z powodu przerzutów do wątroby, operacje w nowotworach piersi, itp. Wszystkie te elementy pozwalają nam zaoferować pacjentowi kompleksową opiekę w różnych typach nowotworów i stadiach zaawansowania. To wszystko nie udałoby się, gdyby nie praca i zaangażowanie całego zespołu Sowmed oraz ogromne wsparcie dyrekcji szpitala.

Lek. n. med. Maciej Skrzypek - Specjalista chirurgii ogólnej, doświadczenie zawodowe zdobywał jako asystent Oddziału Chirurgii Ogólnej, Laparoskopowej i Endokrynologicznej Szpitala im. J. Strusia w Poznaniu. Od lat specjalizujący się w tematyce metabolizmu okresu okołooperacyjnego, żywienia pozajelitowego i dojelitowego. Prywatnie pasjonat windsurfingu.