Autyzm a raczej zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) obejmują rozmaite wyzwania rozwojowe w zakresie: porozumiewania się, myślenia, rozwoju społecznego, umiejętności poznawczych, zainteresowań i form aktywności, a także umiejętności motorycznych. Ilość i jakość poszczególnych trudności w różnych wymiarach spektrum jest odmienne u każdej z osób i może powodować zarówno funkcjonowanie na poziomie głębokiej niepełnosprawności intelektualnej u jednych, jak i pozwalać na funkcjonowanie całkowicie samodzielne u innych.
Osoby z autyzmem mają problemy postrzeganiem świata, rozumieniem relacji społecznych, komunikacją. W odmienny sposób odbierają wrażenia zmysłowe. Dla nich sól może być słodka, śnieg może parzyć a delikatne głaskanie powodować ból. Tak właśnie może wyglądać świat osoby z autyzmem. I nie jest to ani gorsze, ani lepsze postrzeganie świata- jest po prostu inne i zasługuje na nasze zrozumienie.
Coraz więcej Polaków z zaburzeniami spektrum autyzmu
_W Polsce także coraz więcej dzieci, młodzieży i dorosłych ma diagnozę zaburzeń spektrum autyzmu. Na co dzień bardzo często spotykają się z brakiem akceptacji, negatywnymi komentarzami, odrzuceniem. To ważne, żebyśmy w tym dniu pokazali, że jesteśmy otwarci na osoby z autyzmem. Niech poczują się wyjątkowo, wiedząc, że te podświetlone na niebiesko budynki, niebieskie akcenty w ubraniu są specjalnie dla nich_ – podkreśla Joanna Grochowska, Wiceprezes Fundacji SYNAPSIS.
Czego nie wiesz o autyzmie, a co na zawsze może zmienić Twoje postrzeganie tego zaburzenia rozwoju?
Sprawdź 5 ciekawostek, których mogłeś nie znać, a które pozwolą Ci lepiej zrozumieć ludzi z autyzmem:
- Autyzm to zespół cech, które utrudniają budowanie satysfakcjonujących relacji z innymi i sprawiają, że ludziom trudniej jest odnaleźć się w różnych sytuacjach społecznych.
- Autyzmu powoduje trudności zarówno w kontaktach społecznych, jak i w uczeniu się oraz postrzeganiu otoczenia.
- ONZ uznaje autyzm za jeden z najpoważniejszych problemów zdrowotnych świata obok raka, cukrzycy i AIDS.
- W Polsce zaburzenia ze spektrum autyzmu diagnozowane są u jednego dziecka na około 150 – jako że autyzm należy do tzw. chorób cywilizacyjnych, ta liczba stale rośnie.
Mimo iż, wraz ze wzrostem ilości diagnozowanych osób, wzrasta również wiedza na temat przyczyn, objawów i metod terapii zaburzeń ze spektrum autyzmu, świadomość społeczna na jego temat jest wciąż niewystarczająca.
Diagnoza autyzmu stawiana jest na podstawie obserwacji zachowania w trzech sferach: interakcji społecznych, komunikacji i sztywności zachowania. Najczęściej diagnozę uzyskują dzieci ok. 2 – 5 roku życia, ale spektrum autyzmu może być diagnozowane w każdym wieku, także w dorosłości.
Nie ma jednego badania, które mogłoby wykazać autyzm, dlatego diagnoza stawiana jest na podstawie obserwacji dziecka oraz wywiadu z rodzicami przez interdyscyplinarny zespół specjalistów tzn. grupę specjalistów z różnych dziedzin, zwykle może to być psychiatra, pedagog, psycholog, logopeda, pediatra.
Proces uzyskania diagnozy z reguły jest długi i pełen wyzwań, gdyż objawy autyzmu mogą wyglądać nieco inaczej u każdej osoby.
Niestandardowe zachowania u dziecka zauważają zazwyczaj rodzice, przyjaciele rodziny lub nauczyciele przedszkola. Jeśli dziecko ma 18-36 miesięcy rodzice mogą wypełnić test przesiewowy pod kątem rozwoju społecznego. Odpowiednim testem, który można wypełnić online jest M-CHAT dostępny za darmo na stronie www.badabada.pl.
Jak zdiagnozować autyzm?
Zdarza się, że spektrum autyzmu jest diagnozowane dopiero, kiedy dziecko pójdzie do szkoły. Bardzo często dzieci z Zespołem Aspergera są diagnozowane w początkowych klasach szkoły, ponieważ nowe i bardziej złożone środowisko sprawia, że wyzwania z którymi mierzą się dzieci, stają się bardziej widoczne. Zdarza się też, że diagnoza stawiana jest dopiero u młodzieży lub u dorosłych.
Diagnostykę spektrum autyzmu u dzieci prowadzą poradnie psychologiczno-pedagogiczne . Osobą, która stawia diagnozę jest zawsze psychiatra, ale w proces diagnozy angażowany jest zespół specjalistów: psycholog, logopeda i pedagog specjalny.
Diagnoza stawiana jest na podstawie obserwacji dziecka oraz wywiadu z rodzicami. W zależności od niepokojów zgłaszanych przez rodziców zespół diagnostyczny może zaproponować konsultacje: z neurologiem, rehabilitantem, audiologiem, okulistą.
Rodzice nie muszą czekać na oficjalną diagnozę, żeby wspierać społeczny i emocjonalny rozwój dziecka. Zdarza się, że dziecko przed 3 rokiem życia ma opóźnienia w rozwoju lub rozwój przebiega nieharmonijnie (tzn. że niektóre umiejętności nabywa planowo lub z wyprzedzeniem a inne są opóźnione), ale zachowania nie wskazują jednoznacznie na spektrum autyzmu. Zabawy wspierające rozwój są korzystne dla dziecka i dla rodziców, nawet jeśli rozwój przebiega typowo lub jeśli źródłem trudności dziecka nie jest spektrum autyzmu.
SOSW w Gnieźnie pomaga rodzinom dzieci z autyzmem
Rodzice dzieci u których zdiagnozowano spektrum autyzmu oraz rodzice dzieci z opóźnieniami lub nieharmonijnym rozwojem mogą skorzystać z wczesnego wspomagania rozwoju. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka tzn. WWRD stymuluje rozwój dziecka w sferach, które wymagają wsparcia. Zajęcia WWRD odbywają się w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, przedszkolach oraz ośrodkach terapeutycznych, biorą w nich udział dzieci przed 7 rokiem życia. Jednym z takich miejsc na mapie Gniezna jest Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 1 w Gnieźnie, przy ul. Żwirki i Wigury 27. Prowadzona tam jest terapia dla dzieci z zaburzeniami w rozwoju. Specjaliści , w tym logopedzi, neurologopedzi , terapeuci integracji sensorycznej prowadzą zajęcia , których celem jest stymulacja na wielu płaszczyznach rozwoju. Dziecko uczęszczające na nie ma szanse zwiększyć swoje możliwości w sferach poznawczych, komunikacyjnych, motorycznych.
Spektrum autyzmu to nie jest choroba, którą można wyleczyć (przynajmniej w świetle aktualnej wiedzy naukowej) lecz zaburzenie, którego natężenie można zmniejszać z pomocą metod terapeutycznych.
Obecnie istnieje wiele metod dedykowanych do terapii dla osób ze spektrum autyzmu, wspomagających rozwój w różnych płaszczyznach, poprzez terapie zachowania, komunikacyjne (w tym alternatywne metody -AAC ), terapie karmienia (częstym zjawiskiem występującym u osób z ASD jest wybiórczość pokarmowa, czy nawet neofobia żywieniowa).
Dwa główne podejścia w ramach których można odbyć terapię to podejście behawioralne oraz podejście rozwojowe. Różnią się one założeniami oraz stylem pracy.
Należy pamiętać, że istnieją pewne uniwersalne zasady pracy :
- Dobro osoby z autyzmem, poszanowanie jego odrębności, autonomii
- Rzetelna diagnoza mocnych stron oraz obszarów do pracy, z niemniej ważną systematyczną ewaluacją postępów i aktualizowania planu terapeutycznego
- Stałe pytanie – jaki jest cel? Czy to czego właśnie uczę dziecko przyda mu się w życiu dorosłym? Czy dzięki temu dziecko stanie się bardziej samodzielne, będzie umiało o siebie zadbać, będzie miało przyjaciół?
- Każda osoba ze spektrum autyzmu powinna być pod stałą opieką lekarza psychiatry
- Podawanie leków, suplementów i innych popularnych środków zawsze należy konsultować z lekarzem i/lub lekarzem psychiatrą
2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Jakie są dzieci z takimi zaburzeniami?
Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?