Hennig-Kloska: jest plan ratowania Pojezierza Gnieźnieńskiego

Plaże w Skorzęcinie i Powidzu w ciągu ostatnich miesięcy cofnęły się nawet o sześć metrów! Na środku jezior widać było płyciznę. W Skorzęcinie lustro wody obniżyło się aż o 68 cm! Jeśli w tym tempie będzie tam ubywać wody, czeka nas katastrofa ekologiczna.

Jeszcze w ubiegłym roku posłanka na sejm, Paulina Hennig-Kloska, powołała sejmowy Zespół ds. Ochrony Pojezierza Wielkopolskiego, którego jest przewodniczącą.

Źródłem nowych informacji dotyczących stanu jezior jest ekspertyza - „Analiza możliwości zasilania jezior Powidzkiego Parku Krajobrazowego zasobami rzeki Warty oraz szczytowego stanowiska Kanału Ślesińskiego”, opracowana przez zespół specjalistów i sfinansowana ze środków Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego.

Wśród głównych przyczyn sytuacji Jeziora Powidzkiego i Niedzięgiel wymieniono działalność niedalekiej kopalni odkrywkowej. Woda zbierająca się w odkrywce działa na niekorzyść wód gruntowych, których poziom znacznie spada. Jako, że jeziora: Niedzięgiel i Powidzkie nie są zasilane przez żadną z rzek, a jedynie przez wody gruntowe. Poziom lustra wody w nich spada wraz ze zmniejszeniem się poziomu wód gruntowych.

Wodom Pojezierza Gnieźnieńskiego szkodzi też postępując urbanizacja, a nawet nieprawidłowe gospodarowanie wodą ze studni głębinowych. - Jeśli rolnik podlewa swoje pole w środku dnia, to więcej tej wody paruje niż spadnie na powierzchnię ziemi niż wróci z powrotem. To jest źle stosowana mała retencja, która może doprowadzić do zdewastowania stanu wód podziemnych – mówiła w grudniu Hennig-Kloska.

W celu ratowania jezior pojezierza początkowo planowane było bezpośrednie zasilenie ich wodą z położonego 17 km na wschód Kanału Ślesińskiego. Okazało się to niemożliwe z uwagi na niską jakość wody. Istnieje jednak możliwość pośredniego pompowania wody przy użyciu zbiorników retencyjnych, które mogłyby powstać w oparciu o pokopalniane wyrobiska. Przepompowanie wody ze zbiornika Jóźwin II do zbiornika Kazimierz Północ ma sprawić, że stan wód gruntowych unormuje się, a w efekcie z jezior nie będzie znikać woda.

Autorzy ekspertyzy proponują jak najszybsze wypełnienie wyrobisk po odkrywkach Kazimierz Północ oraz Jóźwin II B wodą pompowaną z Kanału Ślesińskiego a w dalszej kolejności przelewanie, poddanej naturalnej filtracji do jezior położonych w Pojezierzu Gnieźnieńskim.

Ze względu na utrzymanie dobrej jakości wody należy zaniechać użytkowania zbiornika na cele rybackie, wędkarskie czy rekreacyjne. Zlewnia zbiornika musiałaby także zostać zabezpieczona przed dopływem wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń i eutrofizacją tj. zakwitaniem wód.

Szacowany koszt inwestycji w Jóźwin II wynosi 25 mln zł a orientacyjny koszt przepompowania wody 20 mln m3 wody to 3 mln zł. Ponadto dzięki temu projektowi wypełnianie zbiornika końcowego po odkrywce Jóźwin IIB, o pojemności planowanej ok. 213 mln m3, można skrócić z planowanych 33 lat do ok. 10 lat. Dzięki podobnym działaniom, czas oddziaływania wyrobiska Kazimierz Północ na jeziora Pojezierza Gnieźnieńskiego został już skrócony z 20 do 2 lat.