Mecenat Skarbów Słowa: podziękowania dla darczyńców. Zbiory będą zdigitalizowane

- Dzięki tej edycji zyskujemy środki na skanowanie mikrofilmów ksiąg metrykalnych - mówi ks. dr Michał Sołomieniuk, dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. - Można powiedzieć, że przecież to nie jest bezpośrednia konserwacja. Ale dzięki temu, że te mikrofilmy zostaną zeskanowane, nie będzie trzeba dawać do czytelni oryginalnych ksiąg, a im częściej z nich korzystamy, tym bardziej się zużywają. Będzie można po kolei zaprezentować obrazy zeskanowanych ksiąg w komputerze. Co więcej, będzie można prezentować obrazy z takich ksiąg, które są bardzo zniszczone i w ogóle nie były udostępniane.

Zeskanowane księgi prawdopodobnie będą dostępne od przyszłego roku. Na to potrzeba kilkadziesiąt tysięcy złotych. Do tej pory udało się zdobyć już 5 tys. zł dzięki darczyńcom Mecenatu Skarbów Słowa. Ci, którzy postanowili wesprzeć ratowanie różnego rodzaju ksiąg, zależnie od wysokości udzielonego wsparcia dostają tytuł Wielkiego Mecenasa Skarbów Słowa, Mecenasa Skarbów Słowa lub Miłośnika Skarbów Słowa.

Dyplom Wielkiego Mecenasa dostał dr Tadeusz Zysk, wydawca z Poznania. Przyznaje, że książki wszelkiego rodzaju zawsze były mu bliskie. Jego ulubione z zabytków gnieźnieńskiego Archiwum Archidiecezjalnego to średniowieczne mszały. Jeden z nich pojawia się w książkach Elżbiety Cherezińskiej z cyklu "Odrodzone królestwo" - powieści osadzonych w średniowiecznej Polsce - której drugi tom, zatytułowany "Niewidzialna korona", ukaże się 30 czerwca.
- Jest to mszał, który zlegendowany jest w taki sposób, że Łokietek otrzymuje od papieża Bonifacego w roku milenijnym, kiedy po klątwie rzuconej na niego przez biskupa poznańskiego Zarembę, trafia do Rzymu, a tam papież Bonifacy wręcza ten mszał, który prawdopodobnie pojawił się tutaj już ze św. Wojciechem. Ten mszał tu wraca i jakby wynosi Łokietka do korony - mówi Tadeusz Zysk.

Tytuł Mecenasa Skarbów Słowa otrzymała Maria Wichniewicz, przewodnicząca gnieźnieńskiego klubu Gazety Polskiej.
- Uważam, że w Polsce bardzo mało się mówi o skarbach słowa. Mówiąc o zabytkach mamy na myśli przede wszystkim budowle, zespoły obiektów, rzeźby, obrazy. Czy mówi się o materiałach piśmiennych? Bardzo mało. Uważam, że mamy takie skarby w Gnieźnie, że trzeba o nie dbać - podkreśla.

Miłośnikami Skarbów Słowa do tej pory w drugiej edycji Mecenatu zostali: dr Sławomir Hinc, Sebastian Błochowiak - historyk z Gniezna, Maciej Chosiński i anonimowy ksiądz z archidiecezji gnieźnieńskiej.

Sebastian Błochowiak jako historyk dobrze wie, w jak złym stanie są księgi parafialne, których zachowanie będzie głównym celem tej edycji akcji. Korzystają z nich często osoby prywatne, które chcą znaleźć swoich przodków i dowiedzieć się, kim byli.
- Jeżeli już dzisiaj nie zaczniemy renowacji, nie zaczniemy ich konserwować, to po prostu znikną, a nie ma duplikatów. Nie ma drugiego takiego źródła, które opowiadałoby o codziennym życiu parafian, dlatego warto wesprzeć tę inicjatywę, by kolejne osoby mogły z nich korzystać - mówi S. Błochowiak.

- Myślę, że nie wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że mamy wyjątkowe zbiory w Gnieźnie - mówi Maciej Chosiński.

Mecenat Skarbów Słowa rozpoczął się w styczniu 2012 roku.

- Dzięki uzyskanym środkom zostały zakonserwowane m.in. księgi metrykalne z Czeszewa nad Wartą, starodruk z początku szesnastego wieku - mszał drukowany w Bazylei - oraz muzykalia - mówi ks. dr Michał Sołomieniuk.

Właśnie utwory muzyczne z odrestaurowanych rękopisów z Gniezna można było usłyszeć już podczas festiwalu Musica Sacramontana, organizowanego przez Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera. Znalazły się również na płytach z zapisami wykonań muzyki dawnej z tego festiwalu.

- Najnowsza płyta ukazuje muzykę Josepha Schnabla, dolnośląskiego kompozytora pochodzącego z przełomu XVII i XIX wieku. Msza As-dur pochodzi ze zbiorów gnieźnieńskich. Jest to według mojej wiedzy jeden z dwóch ocalałych egzemplarzy tej mszy. Skorzystaliśmy z tego, że współpracujemy z Archiwum gnieźnieńskim, otrzymaliśmy możliwość opracowania tej mszy na potrzeby festiwalu i wydania płyty - mówi Wojciech Czemplik , dyrektor artystyczny festiwalu. Jak dodaje, ta kompozycja znana jest też jako "Msza oblężeniowa" - Joseph Schnabel napisał ją w kościele Św. Krzyża we Wrocławiu, gdzie schronił się podczas oblężenia miasta przez wojska napoleońskie w 1806 roku.

Więcej na temat akcji można dowiedzieć się na stronie Mecenatu Skarbów Słowa.

Oprócz Mecenatu Skarbów Słowa gnieźnieńskie Archiwum w ostatnich latach pozyskało też środki z innych źródeł na konserwację "Złotego Kodeksu" i XV-wiecznych komentarzy do Pisma Świętego,dezynfekcję bardzo zniszczonej kolekcji muzykaliów, a także na katalogowanie i opis konserwatorski starodruków.