Trzemeszno. Sprzątali żydowski cmentarz. To dopiero początek prac [FOTO]

Przed II wojną światową Trzemeszno w powiecie gnieźnieńskim zamieszkiwali żydzi. Mieli swoją kulturę, obyczaje, synagogę wybudowaną w ok. 1810 roku. Mniej więcej w tym czasie chcieli nawet utworzyć żydowską gminę. We względnym pokoju żyły ze sobą trzemeszeńskie społeczności żydowskie, katolickie i ewangelickie aż do 1939 roku. Już wtedy liczebność judaistów znacznie spadła, a 17. pozostałych wyznawców zostało w październiku ‘39 r. wywiezionych przez niemiecką policję. Akcję zlecił rząd centralny Rzeszy i Namiestnik Kraju Warty, Arthur Greiser, w celu oczyszczenia z Żydów małych miasteczek Wielkopolski.

Przez lata los trzemeszeńskich Żydów nie był znany, aż lokalna działaczka, Agnieszka Kostuch odnalazła w muzeum w Warszawie dokument, dzięki któremu wiadomo, że żydowscy mieszkańcy Trzemeszna wywiezieni zostali do getta w Piotrkowie Trybunalskim. Osoby umieszczone w tym miejscu trafiły do Treblinki. Lokalistce udało się odkryć losy wielu byłych mieszkańców Trzemeszna.

Żydowski cmentarz, położony przy ul. Orchowskiej od lat był zaniedbany. Nie miał kto o niego dbać, zwłaszcza, gdy w Polsce tuż po wojnie panowały nastroje antysemickie. Macewy zostały wykorzystane do budowy chodników. W końcówce lat 90. płyty zostały wykopane i umieszczone na terenie miejskiego przedsiębiorstwa. Po 82. latach pojawiła się jednak inicjatywa, aby miejsce pochówku posprzątać i uczcić. Przez Fundację Kierunek Kultura utworzona została zbiórka pieniędzy na uporządkowanie mogił i utworzenie lapidarium, w którym złożone zostaną macewy.

26 listopada mieszkańcy Trzemeszna i okolic zebrali się, by wspólnie posprzątać żydowski kirkut, który po latach zaniedbań stał się… lasem zarośniętym bluszczem. W prace włączyło się rotacyjnie nawet ponad 100 mieszkańców, w tym także przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Trzemesznie. Zostały wycięte krzaki, częściowo posprzątano zalegające śmieci. Choć pracy jest jeszcze dużo, wszystko wskazuje na to, że trzemeszeńscy Żydzi w końcu zostaną odpowiednio uczczeni.