Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Zwiedzamy Wielkopolskę. Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile

Martin Nowak
Martin Nowak
Wideo
od 16 lat
Mieszcząca się w zabytkowym obiekcie i położona w samym sercu grodu Staszica nad Gwdą wielodziałowa instytucja kultury, z ponad 45-letnią tradycją, zgromadziła blisko 23 tysiące muzealiów z zakresu: archeologii, historii, etnografii i sztuki.

Muzeum Okręgowe w Pile

Muzeum Okręgowe w Pile działa od 15 sierpnia 1975 roku. Od 1997 roku funkcjonuje z siedzibą w zabytkowym obiekcie, wzniesionym ok. 1875 roku. Obiekt formą architektoniczną nawiązuje do willowego budownictwa włoskiego. Chociaż zbudowany w II połowie XIX w., jest obecnie jednym z najstarszych obiektów w mieście, jako że Piła znalazła się w grupie miast najboleśniej doświadczonych działaniami wojennymi na początku 1945 roku i większość jej zabudowy miejskiej legła w gruzach. Obiekt ma szczególne znaczenie dla historii Piły, bowiem z dniem 23 stycznia 1934 roku stał się siedzibą polskiego konsulatu.

Stałe ekspozycje udostępniono zwiedzającym w grudniu 1997 roku, a są to: „Meble i wnętrza mieszkalne od połowy XVIII wieku do początku XX wieku”, „Z dziejów Piły i regionu” oraz „Sztuki piękne i użyteczne – srebro, ceramika, szkło artystyczne”.
Zgodnie ze swoim statutem gromadzi przedmioty z zakresu archeologii, etnografii, historii i sztuki. W zbiorach archeologicznych znajdują się przede wszystkim znaleziska z miejscowych wykopalisk, ponadto kolekcja eksponatów z przedwojennego Landesmuseum Schneidemühl. Można tu wyodrębnić kilka kolekcji – ceramikę grobową kultury łużyckiej i pomorskiej, narzędzia z kości i poroża z epoki neolitu i wczesnej epoki brązu oraz 21 grup zakonserwowanego drewna z ok. 2500 roku p.n.e., jako przykłady ciesielskiej obróbki z tamtego okresu. Jest to pierwsza tego typu kolekcja w muzealnictwie polskim.
W dziale etnograficznym gromadzone są obiekty stanowiące wytwory kultury materialnej ludności z terenów północnej Wielkopolski. Charakter zbiorów określa przede wszystkim specyfika tego regionu. Przewagę stanowią więc muzealia związane z dorobkiem lokalnych grup etnicznych – krajeńskiej i pałuckiej, ale gromadzone są również wytwory grup napływowych, osiadłych tu w wyniku powojennej migracji, głównie ukraińskiej, łemkowskiej, biskupiańskiej (południowa Wielkopolska), lubelskiej oraz reemigrantów z Bukowiny. Są to stroje ludowe i tkaniny, meble ludowe i sprzęty gospodarstwa domowego, narzędzia pracy i narzędzia rolnicze, ceramika ludowa.

Zbiory historyczne wiążą się ściśle z przeszłością Piły i północnej Wielkopolski. W grupie regionaliów zgromadzono m.in. pamiątki i dokumenty cechowe, pamiątki polskich i niemieckich rodów szlacheckich z północnej Wielkopolski, dokumenty i pamiątki z działalności V Dzielnicy Związku Polaków w Niemczech, dokumenty i ikonografia związane z funkcjonowaniem Konsulatu RP w Pile, umundurowanie wojska polskiego z lat 1914--1945, ikonografia i kartografia Piły z końca XIX i początku XX wieku, miejscowe judaika.

W dziale sztuki gromadzone są meble oraz inne obiekty polskiej i europejskiej sztuki użytkowej. Jest to przede wszystkim kolekcja srebra a także szkło artystyczne, w tym ciekawe przykłady francuskiej wytwórni Galle i niemieckiej Arsal – szkło barwione warstwowo.

Odrębną grupę obiektów stanowi fajans i porcelana, przede wszystkim z fabryki fajansu i porcelany w Chodzieży. Całości dopełniają obiekty ze znanych przedwojennych wytwórni w Korcu, Baranówce, Ćmielowie i Pacykowie. W dziedzinie malarstwa, muzeum tworzy jedyną, jak do tej pory, w skali kraju unikatową kolekcję, nieznanego jeszcze szerszej publiczności kolorysty, Juliusza Kędziory.

Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią

Muzeum Kultury Ludowej w Osieku nad Notecią, od 1978 roku jest oddziałem Muzeum Okręgowego w Pile. Jako muzeum na wolnym powietrzu, prezentuje tradycyjną architekturę wiejską reprezentatywną dla terenów północnej Wielkopolski, a dokładniej z pogranicza Krajny, Pałuk i Puszczy Noteckiej. Na obszarze ok. 13 ha jakie zajmuje skansen, znajdują się chałupy, budynki gospodarcze, stodoły, remiza, kuźnia, wiatraki, tartak, kościół a także obiekty tzw. małej architektury, tj. kapliczki i przydrożne krzyże, wolnostojące ogólnowiejskie piece chlebowe, studnia, paśniki i poidła dla zwierząt, gołębnik, pasieka czy choćby piwnica ziemna.

Budynki przeniesione na teren skansenu i rekonstrukcje obrazują tradycyjne dla obszaru budownictwo wiejskie od XVIII wieku do lat 30. XX wieku. Prezentowane wystroje wnętrz przedstawiają kulturę materialną mieszkańców regionu od końca XIX do poł. XX w.

Oprócz zabytków etnograficznych muzeum w Osieku prezentuje w specjalnie wyodrębnionym w tym celu sektorze znaleziska archeologiczne. W obrębie dzisiejszego skansenu w V w. p.n.e. było cmentarzysko kultury pomorskiej, a w pierwszych wiekach naszej ery chowali tu swoich zmarłych przedstawiciele kultury wielbarskiej i przeworskiej. W pawilonach wystawienniczych sektora archeologicznego można obejrzeć przedmioty związane z obrządkiem pogrzebowym ludności zasiedlającej dolinę Noteci w pradziejach.

Celem skansenu jest odtworzenie i zobrazowanie tradycyjnych form życia wsi w dorzeczu Noteci. Muzeum obrazuje przede wszystkim dawne budownictwo wiejskie, ale również sprzęty, narzędzia, urządzenia oraz przedmioty codziennego i świątecznego użytku. Pokazywane są one w miejscach i sytuacjach, w jakich występowały w chłopskiej chacie i zagrodzie. Wyposażenie poszczególnych zagród, bądź pojedynczych chat zróżnicowano sytuacją majątkową, statusem społecznym mieszkańców, uprawianymi w zagrodzie zajęciami pozarolniczymi oraz okresem, jakiego ekspozycja dotyczy.

W zagrodach odtwarzane są, z niewielkimi wyjątkami sytuacje z końca XIX i początku XX wieku. Ekspozycje przenoszą się niejako na otoczenie zagród, bowiem krajobraz nie jest li tylko oprawą całości. Prezentuje on odpowiednio dobrane tradycyjne uprawy polowe i ogrodnicze, wraz ze składnikami zieleni porastającej miedze, pobocza dróg, a także miejsca nieuprawne. Elementem ożywiającym krajobraz jest wprowadzenie inwentarza żywego – owiec, kóz i ptactwa domowego.

Do zwiedzania oferowanych jest kilka charakterystycznych dla regionu wystrojów wnętrz: wiejska karczma i sklep oraz warsztat stolarza i szewca. Poza tym udostępniono rekonstrukcję kościoła z chórem, w którego pobliżu umiejscowiona jest szkoła wraz z domem wiejskiego nauczyciela. W osobnej części skansenu funkcjonują: remiza, chata rybacka oraz reprezentatywne dla regionu wiatraki: holender, koźlak i paltrak.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Zwiedzamy Wielkopolskę. Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile - Głos Wielkopolski

Wróć na poznan.naszemiasto.pl Nasze Miasto