Od 29 do 31 marca po raz dziewiąty odbędzie się gnieźnieńskie święto literatury: oprócz spotkań autorskich czy slamu poetyckiego, w ramach Festiwalu Literackiego „Preteksty” będzie można także obejrzeć film i spektakl, wziąć udział w „Turnieju Książkożerców” lub wysłuchać koncertu; wspólnym mianownikiem wszystkich punktów programu pozostaje jednak niezmiennie jedno: literatura. Od tego roku, rolę głównego organizatora imprezy przejęła Biblioteka Publiczna Miasta Gniezna, która do tej pory współpracowała jedynie przy organizacji pojedynczych wydarzeń festiwalu.
Oprócz miejskiej książnicy i Urzędu Miejskiego, do organizacji wydarzenia dokładają się już tradycyjnie różne gnieźnieńskie organizacje i instytucje: Miejski Ośrodek Kultury, Stowarzyszenie Ośla Ławka, Klub Muzyczny „Młyn”, Stowarzyszenie Fantasmagoria, gnieźnieński klub Krytyki Politycznej oraz Klub Dyskusji o Książce.
Na program dziewiątej edycji „Pretekstów” złoży się aż kilkanaście wydarzeń; co warto podkreślić, wstęp na wszystkie z nich będzie bezpłatny:
Konkurs recytatorski
Scena teatralna to prawdziwie magiczne miejsce. Pełne zachwytów, ale również fal rozczarowań. Zna ono prawdziwie bohaterskie potyczki odwagi z niepewnością, skromności z wyniosłością, talentu z pilnością. Nic dziwnego, że wciąż wabi, przyzywa i czaruje. Szansę zapoznania się z nim mają uczniowie szkół podstawowych (klasy VI-VIII) i ponadpodstawowych. Obecna, VI edycja Konkursu Recytatorskiego „Niektórzy lubią poezję” wspomina twórczość polskich laureatów Literackiej Nagrody Nobla.
Swoje umiejętności recytatorskie, interpretatorskie czy artystyczne można będzie pokazać 29 marca (w piątek) 2019 r. od g. 10.00 w Miejskim Ośrodku Kultury w Gnieźnie przy ul. Łubieńskiego 11. Oprócz uniesień związanych z obecnością na deskach scenicznych, organizatorzy przygotowali nagrody rzeczowe dla laureatów I, II i III miejsca w konkursie. Zgłoszenia zawierające dane uczestnika (imię i nazwisko, email, telefon) Biblioteka przyjmuje do 25 marca 2019 r. pod adresem: [email protected]
Regulamin konkursu dostępny jest na stronie biblioteka.gniezno.pl
Wyniki deklamatorskich starć i rozdanie nagród odbędą się tego samego dnia, o g. 18:30, również w Miejskim Ośrodku Kultury.
Spotkania z autorami
Jarosław Gryguć – Filia nr 9 BPMG, os. Orła Białego 18 – 29 marca (piątek), godz. 11:00.
Młodych czytelników, którzy wybiorą się do filii BMPG na osiedlu Orła Białego czeka podróż w przeszłość, w której przewodnikiem będzie Jarosław Gryguć – autor popularnej „piastowskiej” serii książek dla dzieci. Książek, które sam pisze, ilustruje i opracowuje graficznie. Na spotkaniu będzie można porozmawiać z Autorem o ostatnim tytule, w którym dokonał pewnej wolty – zmienił i epokę, i technikę ilustracji. Zamiast akwareli mamy komiksową kreskę, zaś z wczesnośredniowiecznego grodu przenosimy się do wydarzeń Powstania wielkopolskiego. Uczestnicy dowiedzą się, „Jak Wielkopolanie wywalczyli niepodległość?”.
Anna Łacina – Filia nr 1 BPMG, ul. Krucza 3 – 29 marca (piątek), godz. 12:30. Nieco starsi czytelnicy mogą szykować się na spotkanie z Anną Łaciną. Ta nagradzana i wszechstronna Autorka ma na swoim koncie wiele książek – w tym także dla najmłodszych. Przede wszystkim jednak jest ekspertką od nastoletnich emocji. Właśnie powieściami obyczajowymi – takimi jak „Dzika jabłoń” czy „Czynnik miłości” – podbiła serca młodzieży. Komplementowana za lekkie pióro, dobrze oddane współczesne realia, i za to, że rozumie, co przeżywa młody człowiek w trudnym okresie burzy i naporu.
Agnieszka Gadzińska – Wypożyczalnia dla Dzieci, ul. Mieszka I 15 – 29 marca (piątek), godz. 13:30. Pisarze dzielą się z grubsza na dwie grupy: tych, którzy nie lubią opowiadać o sobie i swoim warsztacie, odsyłając ciekawskich do książek i na tych bardziej otwartych, dla których kontakt z czytelnikami jest po prostu przyjemną częścią pracy. Do tej drugiej grupy z całą pewnością należy Agnieszka Gadzińska, uwielbiana przez dzieci pisarka pochodząca z Gniezna. Autorka ma na koncie wiele wspaniałych i mądrych książek, m. in. serię przygód Skloty. Wielokrotnie mogliśmy się przekonać, że pani Agnieszka ma doskonały kontakt z maluchami i po prostu lubi ich towarzystwo. Zresztą z wzajemnością.
V Gnieźnieński Turniej Książkożerców
Nieważne, czy delektujesz się każdym słowem jak wykwintną potrawą czy połykasz stronę za stroną szybko niczym słone orzeszki. Ważne, że literatura jest Ci w smak! Na takich uczestników czeka, organizowany przez Klub Dyskusji o Książce, V Gnieźnieński Turniej Książkożerców. W piątek, 29 marca, o godz. 17:00 smakosze literatury staną w szranki i sprawdzą, jak dobrze znają literackie menu. Trzyosobowe drużyny zmierzą się na arenie, którą będzie Miejski Ośrodek Kultury. Na zwycięzców czekają wiwaty i oklaski, oraz bardziej namacalne dowody uznania, w postaci atrakcyjnych nagród i dyplomów. Wszystkich zaś czeka smakowita literacka uczta.
Zgłoszenia przyjmowane są do 27 marca – szczegóły można znaleźć na profilu społecznościowym Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna: facebook.com/biblioteka.gniezno, na stronie biblioteka.gniezno.pl oraz na blogu klubdyskusjioksiazce.blogspot.com
Szósta odsłona wystawy „Światłoczułe słowa”
Festiwal Literacki „Preteksty” ma swoje stałe fragmenty. Rzeczy od lat ustalające jego charakter. Takim składnikiem są „Światłoczułe słowa". Wyjątkowa interakcja pomiędzy obrazem a słowem. Dokonująca się w przestrzeni, gdzie jest prezentowana i wewnątrz odbiorcy, w którym następuję jej jednostkowa i indywidualna percepcja.
W tym roku organizatorzy przygotowali coś wyjątkowego. Zdjęcia pełne miłości, czułości, przywiązania: czytelnika do książek, człowieka do miejsca. Dzięki talentowi Anny Farman udało się uchwycić oddanie dla literatury czytelników Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna.
Wernisaż tej emanującej ciepłem wystawy pierwszego dnia Festiwalu, tj. w piątek o godz. 18:30 w Miejskim Ośrodku Kultury.
Siksa. Stabat Mater Dolorosa. Musical o śmierci i dziewczynie
Musical oparty o płytę SIKSY „Stabat Mater Dolorosa” to performatywna realizacja marzenia o robieniu kina, gdzie zarówno marzenie jak i kino jest żuciem gumy balonowej od dawna pozbawionej smaku. Nostalgiczne zaproszenie do roztańczonej opowieści o dziewczynie, która wraca do czasów dzieciństwa, kiedy to przebierała się za różne kobiety, używając do tego szafy swojej mamy i wchodziła w role po to, by zadowolić samą siebie. Jak opisują to sami autorzy, film ten to narzędzie do rekonstrukcji scen szczenięcych, a także barokowe pożegnanie z brokatem i jednorożcami. Stabat Mater Dolorosa wchodzi jak bagnet w posturę współczesności i całym swoim ciałem serwuje mikro-performanse wykonywane na własną odpowiedzialność.
Muzyka SIKSY jest scenariuszem, który postaci odrzucają, odgrywają, mielą, wypluwają, negują, potęgują, a kamera Piotra Machy jest jednym z narzędzi zbrodni, którym SIKSA chciałaby osobiście unicestwić współczesność. Jest to język sztuki, jakim SIKSA posługuje się od 2014 roku niemalże niezauważenie. Pistolet, dziewczyna i śmierć – to jest właśnie współczesność.
Gnieźnieńska premiera filmu w piątek, 29 marca, o godz. 19:00 w Miejskim Ośrodku Kultury.
Rumor w „Młynie”
Rudka Zydel – krakowska slamerka, zwyciężczyni Pierwszych Ogólnopolskich Mistrzostw Slamu Poetyckiego 2017 i finalistka Europejskich Mistrzostw Slamowych w Brukseli 2017. Od dobrych kilku lat spotkać ją można na turniejach poetyckich w kraju i za granicą, a jej teksty można znaleźć na łamach magazynu PROwincja, kwartalnika „Arterie”, w cyklu „Wiersz nie jest cudem” Korporacji Ha!art i na ścianie krakowskiego Warsztatu.
W ubiegłym roku ukazała się jej pierwsza płyta slamowa pt. „Łoskot” (wyd. FKA). Nie boi się hałasu ani gniewnych pomruków, ale kombinuje z natężeniem dźwięku. Do Gniezna przyjedzie wbijać szpilki w ciszę.
Performans poetycki „Rudka robi rumor” w festiwalowy piątek, o godz. 21:00 w Klubie Muzycznym „Młyn”.
Spacer szlakiem wybitnych gnieźnianek
Czas kobiet nie ogranicza się tylko do, zamkniętego w grudniu 2018 r., „Roku Kobiet”. Dlatego też gnieźnieński Klub Krytyki Politycznej, autorzy wystawy „Społeczna historia Gniezna – kobiety", zapraszają na spacer śladami wybitnych i nieobecnych już wśród nas bohaterek ubiegłorocznej ekspozycji. Będzie to wyprawa śladami miejsc ich życia, pracy oraz wszelkiej aktywności. Jakie postaci będą towarzyszyć w czasie tej drogi i dokąd zaprowadzą? Tego domyślać się może każdy, kto widział wystawę, ale ostatecznie przekona się przyłączając do spaceru.
Zbiórka w sobotę, 30 marca, o godz. 15:00 przy Centrum Informacji Turystycznej (Rynek 14).
Rakugo – japoński teatr jednego aktora
Zapewne wielu gnieźnian słyszało o japońskim teatrze kabuki, czy nō. Niektórym choć raz obiły się o uszy terminy bunraku i butoh. Ale co to jest rakugo? Stowarzyszenie Fantasmagoria w ramach 9. Festiwalu Literackiego „Preteksty” zaprasza na spotkanie z najbardziej niszowym z japońskich teatrów.
Skąd się wzięło rakugo? Co to jest kōza? I czemu rakugoka nie może mieć brody? Te i inne tajemnice gawędziarskiej sztuki postara się obnażyć w różnobarwnych historiach i anegdotach Kumo, jedna z reprezentantek Grupy Kobito Rakugo. To świetna okazja, by nie tylko zobaczyć, jak wygląda ten niespotykany teatr jednego aktora, ale także np. dowiedzieć się, jak z wachlarza zrobić pałeczki, a ze szmatki przedmiot do uratowania życia.
Slamersko-koncertowy wieczór
Od kilku edycji „Pretekstów”, stałym punktem festiwalu są organizowane przez Stowarzyszenie Ośla Ławka i Klub Muzyczny „Młyn” – przy wsparciu Urzędu Miejskiego – slam poetycki oraz koncert.
W tym roku po VI już edycji slamu im. Franciszka Rabelais, na scenie „Młyna” wystąpi grupa TRYP. Przed wydarzeniem, o godz. 19:00 odbędzie się także spotkanie z frontmanem kolektywu, Marcinem Prytem.
Szpital Heleny Wolf”: spotkanie autorskie z Marcinem Prytem – 30 marca (sobota), godz. 19:00.
Marcin Pryt aka Npktzwn Ndji (ur. 1971 w Łodzi). Śpiewający autor tekstów piosenek, mów wiązanych, rumorów słownych dla zespołów 19 Wiosen, Tryp, 11, Rumory Orkiestra, Niebiescy i Kutman, z którymi wydał od 1993 roku kilkanaście kaset, cd, płyt winylowych.
W 2005 roku, w wydawnictwie Lampa i Iskra Boża opublikował tomik „Szpital Heleny Wolf” (zbiór tekstów z lat 1989-2005). Rysownik poemixów dla czasopisma „Lampa” i komiksów niemych. Twórca nieformalnej fundacji Kosmopolitania. Mieszka w Łodzi.
VI Slam Poetycki im. Franciszka Rabelais w Młynie – 30 marca (sobota), godz. 20:00. Slam to skrzyżowanie poezji i performensu. Każdy uczestnik slamu ma trzy minuty na wygłoszenie swoich tekstów. O zwycięstwie decyduje publiczność w demokratycznym głosowaniu. Publiczność może być niegrzeczna i może być wzruszona. Na slamie mikrofon może dostać każdy, ale musi się wcześniej zgłosić.
Dla osób w finale przewidziana jest nagroda pieniężna:
I miejsce – 400 PLN
II miejsce – 100 PLN
Można się zapisywać, można zapraszać kolegów i koleżanki. Chętni śmiałkowie mogą zapisać się przez e-mail [email protected] lub bezpośrednio przed imprezą (o ile będą jeszcze miejsca!).
Koncert grupy TRYP – 30 marca (sobota), godz. 21:30.
Zespoły, w których spotykają się uznani muzycy, zwykło nazywać się supergrupami. Ale to sugeruje gwiazdy rocka, popularne twarze, komercyjny potencjał. Jak więc nazwać łódzką formację Tryp, którą tworzą muzycy wyraziści i doświadczeni, urodzeni liderzy, ale którym nie grozi ani ciężar sławy, ani przekroczenie najwyższego progu podatkowego?
Śpiewa, pokrzykuje i recytuje tu Marcin Pryt, sekcja rytmiczna to domena Kuby Wandachowicza (kiedyś Cool Kids of Death, NOT, później m.in. Mister D., zespół Doroty Masłowskiej). Na gitarze gra Robert Tuta (Agressiva 69, 1984, NOT), na basie – Piotr Połoz (rockowy Psychocukier, elektroniczne Tsar Poloz i Tsvey), elektroniką para się i czuwa nad produkcją Paweł Cieślak (Fonovel), a Marcin Zabrocki (m.in. Hey i Pogodno) gra na wszystkim – od zabytkowych syntezatorów po saksofon.
To nazwy i nazwiska, które dla fanów polskiej muzyki alternatywnej stanowią najlepszą rekomendację, ale na tym nie koniec. Trzeba też wspomnieć fotografa Pawła Gizę, który zajmuje się stroną wizualną Trypu. No więc jednak supergrupa. Może nie są sławni. Ale są super – ponad wszelką wątpliwość. (Jarek Szubrycht, Gazeta Wyborcza)
Impresje Wszelkiego Wypadku
„Bracia Karamazow. Impresje” to najnowszy spektakl Teatru Wszelki Wypadek, swobodnie oparty na motywach powieści Fiodora Dostojewskiego. Przedstawienie, na przykładzie losów wybranych bohaterów dzieła rosyjskiego pisarza, ukazuje zmaganie się człowieka z religijnymi, moralnymi i ideowymi dylematami. Skupia się na dramacie ludzi targanych potężnymi namiętnościami i duchowymi tęsknotami, które pozostają w nich w stanie konfliktu. Daje obraz człowieka, który w konfrontacji z losem sam dla siebie okazuje się tajemnicą.
Ten około 100-minutowy spektakl zamknie program tegorocznej edycji „Pretekstów” w niedzielę, 31 marca, o godz. 18:00 w Miejskim Ośrodku Kultury.
